Ένα άρθρο κάθε μέρα. Ευκαιρία για μελέτη. Νίκησε το άγχος σου!

Το άρθρο είναι γραμμένο για τον Φώτη, ο οποίος με έμαθε να κερνάω συμβουλές στους αθλητές μου.
Μακάρι όλοι οι προπονητές να είχαν από έναν τέτοιον αθλητή.
Μία από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε στους κολυμβητές, στους προπονητές και τους γονείς είναι το τι είναι η προαγωνιστική νευρικότητα. Αυτό δηλαδή που όλοι αποκαλούμε stress.
Οι άνθρωποι όλων των ηλικιών και σε όλα τα κοινωνικά στρώματα βιώνουν διάφορους βαθμούς άγχους καθημερινά. Είναι φυσιολογικό σε κάποιες περιόδους της ζωής μας να έχουμε άγχος.
Αλλά όταν το άγχος κατακλύζει το μυαλό μας και οι αγχωτικές σκέψεις και τα συναισθήματα αρχίζουν να επηρεάζουν το σώμα μας, στο σημείο όπου το άγχος επηρεάζει αρνητικά τη δυνατότητά μας να εκτελέσουμε κάτι, έρχεται η ώρα να ψάξουμε για συμβουλές, κόλπα και τεχνικές διαχείρισης του stress.
Υπάρχουν μερικά απλά πράγματα που κάθε κολυμβητής μπορεί να κάνει για να ελαχιστοποιήσει, να διαχειριστεί και να κερδίσει τελικά το stress.
Αλλά το πιο σημαντικό από όλα είναι να σταματήσει να ανησυχεί.
Απλά να συνεχίσει να κολυμπάει.
Κολυμβητικό stress: Μην προβληματίζεστε για το άγχος.
Την επόμενη φορά που θα συναντήσετε έναν κολυμβητή υψηλού επιπέδου ή έναν επαγγελματία αθλητή άλλου αθλήματος κάντε του την εξής ερώτηση:
“Αγχώθηκες ποτέ;”
Ολοι θα απαντήσουν με ένα μεγάλο “Ναι!!”.
Είναι φυσιολογικό για έναν αθλητή να βιώνει ένα επίπεδο άγχους. Είναι μια σημαντική λειτουργία που συνδέεται με το μυαλό μας και μας προειδοποιεί όταν υπάρχει κίνδυνος: είναι ένας μηχανισμός ασφαλείας.
Ωστόσο το άγχος σταματάει τον έλεγχο. Μπορεί να ξεκινήσει από έναν “μηχανισμό ασφαλείας” και να καταλήξει σε μια πολύ ισχυρή, καταστροφική δύναμη που μπορεί να έχει άσχημες επιπτώσεις στον αθλητή.
Το τέχνασμα είναι να ασχολείστε μόνο με πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε και να μην ασχολείστε με όλα τα υπόλοιπα.
Και πάνω απ’ όλα μην ασχολείστε με το άγχος.
Απλά συνεχίστε να κολυμπάτε.
Τελικά τι κάνουν οι κολυμβητές;
Τα τρία κυριότερα πράγματα που αγχώνουν έναν κολυμβητή είναι τα εξής:
1. Να έρθουν τελευταίοι.
2. Να μην επιτύχουν τον στόχο ενός μεταλλίου ή την είσοδο σε κάποιον τελικό.
3. Να απογοητεύσουν με την απόδοσή τους τον προπονητή, τους γονείς τους ή ακόμη και τους συναθλητές τους.
Ας τα δούμε αναλυτικά.
1.Να έρθουν τελευταίοι.
Χωρίς αμφιβολία, αυτή είναι η μεγαλύτερη πηγή άγχους και ο φόβος που αντιμετωπίζουν οι νεαροί κολυμβητές.
Η σκέψη να κοιτάξουν τον πίνακα αποτελεσμάτων και να δουν τον αριθμό 8 δίπλα στο όνομά τους είναι για κάποιους εφιάλτης.
Σε κάθε αγώνα κάποιος κερδίζει κάποιος έρχεται τέταρτος και κάποιος όγδοος. Αυτός είναι ο αγώνας, αυτή είναι η ζωή.
Ωστόσο, κάθε αγώνισμα που κολυμπάτε είναι μέρος του προγράμματος της εκμάθησης και της ανάπτυξης σας ως κολυμβητής.
Πολλοί σπουδαίοι αθλητές αν κοιτάξουν πίσω στην κολυμβητική τους καριέρα θα βρουν μία ή και περισσότερες στιγμές που ήρθαν τελευταίοι ή βίωσαν μια αποτυχία, αυτό όμως περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, τους ενέπνευσε δουλέψουν περισσότερο για την επιτυχία.
2. Να μην επιτύχουν τον στόχο ενός μεταλλίου ή την είσοδο σε κάποιον τελικό.
Πολλοί κολυμβητές ανησυχούν ότι δεν θα επιτύχουν τους στόχους τους. Δεν υπάρχει τίποτα που μπορείτε να κάνετε για να εξασφαλίσετε την επιτυχία. Τίποτα. Αυτή είναι η φύση του ανταγωνιστικού αθλητισμού, το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο. Ακόμη και οι μεγαλύτεροι αθλητές, οι καλύτερες ομάδες του πλανήτη, οι πιο έμπειροι προπονητές δεν κερδίζουν συνεχώς. Το κλειδί για την επίτευξη των στόχων σας είναι να γνωρίζετε και να κατανοείτε τη διαφορά μεταξύ ΟΝΕΙΡΩΝ και ΣΤΟΧΩΝ. Ένα όνειρο είναι κάτι που ζει στο μυαλό και στην καρδιά σας. Είναι μια ελπίδα, μια ευχή, ένα όραμα που έχετε για κάτι που θα θέλατε να επιτύχετε. Ένας στόχος, από την άλλη πλευρά, είναι ένα όνειρο με ουσία. Ένας στόχος έχει μια προθεσμία: ένα χρονικό πλαίσιο για το πότε και το που πρόκειται να κάνετε κάτι. Η κατανόηση της διαφοράς μεταξύ ενός ονείρου και ενός στόχου είναι εξαιρετικά σημαντική όταν πρόκειται για τη διαχείριση του stress.
Για παράδειγμα: Το όνειρό μου είναι: Να κερδίσω τα 50 ελεύθερο στο Εθνικό πρωτάθλημα. Οι στόχοι μου είναι: “Να επικεντρωθώ στην εκκίνηση και να φύγω γρήγορα από τον βατήρα. Να κάνω 8 dolphin κατω από το νερό σε 3 δευτερόλεπτα, να βγώ στην επιφάνεια και αρχίζοντας να χτυπάω ποδια να μην πάρω αναπνοή στις 4 πρώτες χεριές. Να μείνω συγκεντρωμένος στα επόμενα 25 μέτρα, αναπνέοντας μόνο μία φορά. Στο τελευταίο 15άρι να επικεντρωθώ στην ταχύτητα των ποδιών μου”. Δεν μπορείτε να ελέγξετε την επίτευξη των ονείρων σας αλλά μπορείτε να ελέγξετε την εκτέλεση των στόχων σας. Πολύ συχνά όταν επικεντρωθείτε στους στόχους σας, τα όνειρά σας γίνονται πραγματικότητα.
3. Να απογοητεύσουν με την απόδοσή τους τον προπονητή, τους γονείς τους ή ακόμη και τους συναθλητές τους.
Υπάρχει μια γλυκιά ρετρό ιστορία, παραλλαγμένη ανάλογα με την κουλτούρα της κάθε χώρας. Την έχω ακούσει πολλές φορές και αφορά την κολυμβήτρια αγχωμένη κόρη, που εκμυστηρεύτηκε στον προπονητή της το άγχος της να μην απογοητεύσει τους γονείς της, σε τύχον περίπτωση κακής απόδοσης σε αγώνες. Τότε ο προπονητής της ιστορίας μετέφερε στους γονείς τον προβληματισμό του παιδιού. Η αντίδραση του πατέρα ίσως να θυμίσει σε πολλούς κάτι:
“Γλυκιά μου, να ξέρεις ότι αυτό που αγαπώ περισσότερο από όλα όταν είμαι στην πισίνα, είναι απλά ότι είμαι εδώ μαζί σου, βλέποντας ότι κάνεις κάτι που σου αρέσει. Δεν με νοιάζει αν έρχεσαι πρώτη ή τελευταία, δεν έχει σημασία για μένα. Το μοιράζομαι μαζί σου και απολαμβάνω κάθε στιγμή που μπορώ με την υπέροχη κόρη μου».
Δεν κολυμπάτε για τη μαμά και τον μπαμπά.
Δεν κολυμπάτε για την ομάδα ή για τους φίλους σας. Κολυμπάτε επειδή το αγαπάτε και επειδή κάνετε κάτι που σας αρέσει.
Μια απλή τεχνική που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αντιμετωπίσετε τους φόβους σας πραγματικούς και φανταστικούς, είναι να δημιουργήστε μια λίστα με όλα όσα σας προκαλούν άγχος. Γράψτε όλα τα πράγματα που ανησυχείτε για να συμβούν. Δεν έχει σημασία πόσο ανόητα, περίεργα ή παράξενα είναι αυτά. Μπροστά σε κάθε πρόταση γράψε “Τι θα γίνει αν”. Στη συνέχεια βάλε μια τελεία στο τέλος κάθε πρότασης και συνέχισε με την προσπάθεια που θα κάνετε για να μην συμβεί”.
Για παράδειγμα:
Τι θα γίνει αν έρθω τελευταίος…θα προπονηθώ σκληρά και θα τα δώσω όλα στον αγώνα.
Αν συμβεί το μοιραίο και έρθω τελευταίος, θα μάθω από αυτό και θα δουλέψω σκληρότερα από ποτέ για να μην ξανασυμβεί.
Τι θα συμβεί αν γλιστρήσω στο βατήρα ή στον τοίχο. Θα σκουπίσω τον βατήρα πριν την εκκίνηση. Θα σιγουρευτώ ότι είναι στεγνός. Και αν τυχόν γλυστρίσω δεν θα πανικοβληθώ, θα διαχειριστώ το συμβάν πολύ γρήγορα.
Τι θα συμβεί αν βγουν τα γυαλάκια μου. Θα τα ελέγξω δυο και τρεις φορές πριν την εκκίνηση. Θα έχω κάνει sprint στην προπόνηση χωρίς τα γυαλάκια μου, έτσι ώστε αν συμβεί κάτι να είμαι προετοιμασμένος.
Το μεγαλύτερο stress προκαλείται από το να μην κάνεις κάτι που ξέρεις ότι θα έπρεπε να το έκανες, όταν έπρεπε να το κάνεις!
Το ίδιο μπορούμε να πούμε για τις στροφές και τον τερματισμό στο ύπτιο. Και για άλλα τόσα θέματα που αφορούν μια κολυμβητική κούρσα.
Για να επιλέξετε να εξουσιάζεται τον εαυτό σας, καλό θα είναι, να επιλέξετε να ελαχιστοποιήσετε τις αρνητικές επιπτώσεις του stress μέσα από την καθημερινή προπόνηση.
Περίληψη:
1. Το άγχος στην κολύμβηση είναι φυσιολογικό και λογικό μέρος του αθλήματος. Όλοι από την πρώτη τους κούρσα μέχρι τους Ολυμπιακούς αγώνες, βιώνουν τα συναισθήματα του άγχους και της νευρικότητας πριν από την κούρσα.
2. Το άγχος μπορεί να είναι θετικό. Μπορεί να σηματοδοτήσει ότι είναι καιρός να αγωνιστείτε και να κάνετε ότι ακριβώς κάνετε κάθε μέρα στην προπόνηση. Χωρίς όμως τις σωστές στρατηγικές διαχείρισης μπορεί να είναι μια ανεξέλεγκτη σειρά δυσάρεστων συναισθημάτων και ανεπιθύμητων σωματικών αισθήσεων που ουσιαστικά κατατροπώνουν την απόδοση σας.
3. Τα καλά νέα για το stress είναι ότι μπορείτε να επιλέξετε πώς σας επηρεάζει. Μπορείτε να επιλέξετε να εκπαιδεύεστε με συνέπεια στις δυνατότητές σας και να κάνετε τα μικρά αυτά πράγματα σωστότερα μέρα με τη μέρα ή μπορείτε να τεμπελιάσετε ελπίζοντας ότι όλα θα είναι εντάξει την ημέρα του αγώνα.
Και όπως λένε και στις Η.Π.Α., κάνε σύμμαχο το STRESSED για να σας βοηθήσει να κάνετε το BEST.
Συντάκτης: Δημήτρης Δεβές