Η Κύπρος έχει όλες τις προϋποθέσεις για να μπει για τα καλά στον παγκόσμιο χάρτη του αθλητικού τουρισμού, εκτιμούν Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού και Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού.
Ο αθλητικός τουρισμός, αν και φαντάζει μια εξειδικευμένη έννοια, είναι ταυτόχρονα τόσο ευρύς αφού καλύπτει τόσο το αγωνιστικό όσο και το ψυχαγωγικό σκέλος στο βαθμό που θα μπορούσε να αποτελέσει την απάντηση στο ζήτημα της εποχικότητας, να συνεισφέρει οικονομικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης, αλλά και να βοηθήσει στην αναβάθμιση και εμπλουτισμό του κυπριακού τουριστικού προϊόντος.
Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου στον αθλητικό τουρισμό περιλαμβάνονται το ευνοϊκό κλίμα με ήπιους χειμώνες, οι μοντέρνες αθλητικές εγκαταστάσεις, οι υψηλού επιπέδου ξενοδοχειακές μονάδες, το υψηλό επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών και το σύγχρονο σύστημα τηλεπικοινωνιών.
Ο όρος αθλητικός τουρισμός είναι γνωστός στην Κύπρο εδώ και μια δεκαετία, καθώς ποδοσφαιρικές ομάδες, κυρίως από βόρειες χώρες, όπως από τη Σκανδιναβία και τη Ρωσία, προτιμούσαν το νησί για την προετοιμασία τους.
Το μεγάλο ”μπαμ” ωστόσο για τον αθλητικό τουρισμό σηματοδότησε η κάθοδος της Βρετανικής Ολυμπιακής Επιτροπής στην Κύπρο για προετοιμασία ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004.
”Τότε δημιουργήθηκε αυτή η δυναμική και ξεκίνησαν κάποιοι πιο οργανωμένα να προσφέρουν κάποια πακέτα και υπηρεσίες”, εκτιμά ο Πρόεδρος του ΚΟΑ Νίκος Καρτακούλλης, που είναι παράλληλα ένας ακαδημαϊκός που ασχολήθηκε εκτεταμένα με αυτόν τον τομέα.
Η κάθοδος των Βρετανών αθλητών έβαλε την έννοια αθλητικός τουρισμός στις προτεραιότητες της επίσημης πολιτείας. Λίγο καιρό αργότερα είχε διοργανωθεί και το πρώτο συνέδριο για τον αθλητικό τουρισμό από τον ΚΟΤ , τον ΚΟΑ και την ΚΟΕ.
”Οι αγώνες της Αθήνας ήταν πραγματικά το μεγάλο έναυσμα για να ασχοληθεί και η πολιτεία με το θέμα. Είχαμε αρχίσει στον ΚΟΤ να δίνουμε μεγάλη σημασία από το 2000 βλέποντας τη ροή των ποδοσφαιρικών ομάδων στην περιοχή της Αμμοχώστου. Αρχίσαμε σιγά – σιγά να καταρτίζουμε σχέδια δράσης στον τομέα διότι βλέπαμε τις προοπτικές ανάπτυξης του”, είπε η Μόνικα Λιατήρη στο ΚΥΠΕ, υπεύθυνη λειτουργός για τον τομέα του αθλητικού τουρισμού στο Τμήμα Στρατηγικής στον ΚΟΤ.
Στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του αθλητικού τουρισμού στην Κύπρο, τη μερίδα του λέοντος είχε η ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου, με τη Λάρνακα να ακολουθεί ανοδική τροχιά με τη δημιουργία ιδιωτικών αθλητικών εγκαταστάσεων, ενώ η Πάφος είχε μπει στο παιγνίδι αφού είχε επιλεγεί ως έδρα της βρετανικής ολυμπιακής ομάδας. Πέραν από το ποδόσφαιρο, η κάθοδος ολυμπιακών ομάδων στο νησί έγινε κανόνας, ενώ μεγάλη ανάπτυξη γνώρισαν οι τομείς της κολύμβησης, της ποδηλασίας και των μαραθωνίων σε σημείο που, σύμφωνα με την κ. Λιατήρη, θεωρούνται μαζί με το ποδόσφαιρο η αιχμή του αθλητικού τουρισμού στην Κύπρο.
Μεταξύ των ομάδων που επέλεξαν κατά καιρούς την Κύπρο για προετοιμασία περιλαμβάνονται, η ελληνική ομάδα άρσης βαρών που ερχόταν για χρόνια στην Κύπρο, αλλά και η Ολυμπιακή ομάδα στίβου του Βελγίου, η βρετανική ολυμπιακή ομάδα, η ολυμπιακή ομάδα κολύμβησης των νήσων Καϊμάν, η γερμανική ομάδα πυγμαχίας, οι εθνικές ομάδες κολύμβησης της Ολλανδίας, της Φινλανδίας και της Αυστραλίας, η σουηδική ομάδα κολύμβησης, καθώς και τμήμα της ολλανδικής ολυμπιακής ομάδας (Ξιφασκία, Τοξοβολία, Στίβος, Ποδηλασία, Σκοποβολή).
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΟΤ, πέραν των 95 ποδοσφαιρικών ομάδων επέλεξαν την Κύπρο το 2009 για την προετοιμασία τους και έτυχαν στήριξης από τον ΚΟΤ, ενώ το 2008 ο αριθμός των ομάδων ανερχόταν στις 88.
Οσον αφορά την ποδηλασία, παρατηρούνται κυρίως αφίξεις από Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία, ενώ το Cyprus Sunshine Cup που στηρίζεται από τον ΚΟΤ γνωρίζει τεράστια επιτυχία, καθώς θεωρείται αγώνας προετοιμασίας ενόψει των διεθνών επίσημων διοργανώσεων. Στην κολύμβηση, σύμφωνα με την κ. Λιατήρη υπάρχει μεγάλος αριθμός κολυμβητικών ομάδων που επιλέγουν την Κύπρο για την προετοιμασία τους και ειδικότερα την Πάφο, λόγω της ύπαρξης δύο κολυμβητηρίων ολυμπιακών διαστάσεων.
Σημαντικό είναι επίσης ότι τα άτομα αυτά δεν εμπίπτουν στην κλασσική κατηγορία των τουριστών, καθώς έχουν ειδικές απαιτήσεις, και συνήθως προτιμούν ξενοδοχεία τεσσάρων και πέντε αστέρων. Ως εκ τούτου τα έσοδα από αυτό τον τομέα τουρισμού είναι πολύ ψηλότερα από το μέσο τουρίστα.
Σύμφωνα με έρευνες του ΚΟΤ, τα έσοδα από τον αθλητικό τουρισμό μόνο για τα τέσσερα αθλήματα προτεραιότητας που αναφέρθηκαν πιο πάνω ανήλθαν σε περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ.
Η Κύπρος θα μπορούσε να έχει ακόμη υψηλότερες επιδόσεις στον αθλητικό τουρισμό αν είχε ένα κεντρικό συντονιστικό όργανο, άποψη με την οποία ο κ. Καρτακούλλης και η κ. Λιατήρη συμφωνούν.
”Οι προοπτικές είναι εξαιρετικές, αλλά η πιο μεγάλη αδυναμία που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι ότι δεν υπάρχει συντονισμός. Τώρα ο κάθε ένας κάνει τις δικές του ενέργειες ανάλογα με τις προτεραιότητες του όπως το αντιλαμβάνεται.”, λέγει ο κ. Καρτακούλλης.
”Χρειάζεται ένας φορέας για να αναλάβει το συντονισμό. Υπάρχουν τα πάντα, η αθλητική υποδομή, υπάρχουν άτομα που γνωρίζουν και ενδιαφέρονται, αλλά δεν υπάρχει συντονισμός. Για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρξει ο φορέας που να ασχολείται αποκλειστικά με αυτό το θέμα. Διαφορετικά θα είναι σπασμωδικές οι κινήσεις και δεν θα εξυπηρετείται ο στόχος”, προσθέτει.
Και η κ. Λιατήρη πιστεύει ότι η Κύπρος θα ήταν πιο ανταγωνιστική ως προορισμός αθλητικού τουρισμού ”αν είχαμε ένα κοινό σημείο αναφοράς, ένα συντονιστικό όργανο”.
”Ο ΚΟΤ έχει επισημάνει από το 2005 την απουσία ενός τέτοιου οργάνου. Είναι κάτι το οποίο έχουμε υπόψη μας και κάνουμε κάποιες σκέψεις γι? αυτό”, είπε.
Επιπλέον, όπως ανέφερε η κ. Λιατήρη, η Κύπρος υστερεί και στο σύστημα διαχείρισης των αθλητικών χώρων, καθώς υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις χωρίς επαγγελματική διαχείριση. Το ίδιο μειονέκτημα επισημαίνει και ο ΚΟΑ, με τον Πρόεδρό του να σημειώνει πως ”αν και δεν υπάρχει πρόβλημα σε σχέση με την υποδομή, υστερούμε στον επαγγελματισμό και στην προσφορά σωστών υπηρεσιών”.
Σε μια εποχή που το διαδίκτυο ανοίγει λεωφόρους στην προώθηση του τουριστικού προϊόντος, η κ. Λιατήρη επισημαίνει ακόμη πως δεν υπάρχει ένας χώρος τον οποίο να επισκέπτεται ο επίδοξος πελάτης και να βλέπει τις αθλητικές εγκαταστάσεις, τη διαθεσιμότητά τους, αλλά και να παίρνει πληροφορίες με τα ονόματα των ατόμων με τους οποίους πρέπει να έρθει σε επαφή.
Οσον αφορά τις σκέψεις που έγιναν από το 2004 για τη δημιουργία μητρώου με τους αθλητικούς χώρους της Κύπρου, ο κ. Καρτακούλλης ανέφερε ότι έγινε η καταγραφή των εγκαταστάσεων, ετοιμάστηκε ο φάκελος με όλες τις εγκαταστάσεις, μέχρι και αεροφωτογραφίες των χώρων, αλλά δεν εφαρμόστηκε.
”Κακά τα ψέματα αν μου ζητήσετε ολοκληρωμένα στοιχεία για όλες τις αθλητικές εγκαταστάσεις με τις υπηρεσίες που προσφέρονται, θα πω ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει σε ολοκληρωμένη μορφή”, λέγει ο κ. Καρτακούλλης.
Οσον αφορά τις προοπτικές, ο κ. Καρτακούλλης επισημαίνει πως πρέπει να ερευνηθεί ενδεχόμενη στροφή από την προσέλκυση αποκλειστικά του αγωνιστικού αθλητικού τουρισμού και να δοθεί περισσότερη σημασία στη διοργάνωση διεθνών αθλητικών διοργανώσεων σε αθλήματα όπως ιστιοπλοΐα, θαλάσσιο σκι, κάτι που, όπως λέγει, θα απέφερε περισσότερο κέρδος.
Σε αυτό τον τομέα, όπως αναφέρει η κ. Λιατήρη, ο ΚΟΤ συνεισφέρει και με το παραπάνω, καθώς υποστηρίζει οικονομικά διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις όπως μεταξύ άλλων τους ποδηλατικούς αγώνες Cyprus Sunshine Cup, το Διεθνές Ράλι Κύπρος και φέτος επίσης το Love Cyprus Golden Stage, το Love Cyprus Basketball Tournament κ.α. Στον παγκόσμιο χάρτη μπήκαν και διοργανώσεις όπως το Victory Cyprus Grand Prix στην σκοποβολή, οι μαραθώνιοι που διοργανώνονται σε διάφορες πόλεις του νησιού, ενώ δυναμικά εισέρχεται και το Τουρνουά Μπιτς Βόλεϊ που διοργανώνει κάθε χρόνο ο Δήμος Γεροσκήπου, με τη στήριξη του ΚΟΤ.
Παράλληλα, ο ΚΟΤ διαθέτει σχέδια στήριξης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων υπό συγκεκριμένους όρους, σχέδια στήριξης διοργάνωσης διεθνών αθλητικών εκδηλώσεων, καθώς και πολιτική για στήριξη ομάδων που θα επιλέξουν την Κύπρο για την προετοιμασία τους.
Σημαντικό στοιχείο για την ειδική αυτή μορφή τουρισμού είναι το ότι επηρεάζεται πολύ λιγότερο από την οικονομική κρίση.
Στην εποχή του αδυσώπητου ανταγωνισμού του ”all inclusive” και των μεγάλων εκπτώσεων στα τουριστικά πακέτα, οι αφίξεις από τον αθλητικό τουρισμό σε συνδυασμό με τις άλλες εναλλακτικές μορφές τουρισμού αποτελούν ίσως την απάντηση στις απώλειες της τουριστικής βιομηχανίας.
”Οι εξειδικευμένες μορφές τουρισμού, σίγουρα δεν πρόκειται να γεμίσουν τα ξενοδοχεία της Κύπρου, έχουν όμως τεράστιο μέλλον, έχουν αυξανόμενη τάση και θα πρέπει όλοι οι φορείς του τουρισμού να τους δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα για να μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε και να εμπλουτίσουμε το τουριστικό μας προϊόν και να στηρίξουμε την τουριστική μας βιομηχανία εκτός των περιόδων αιχμής”, εκτιμά η κ. Λιατήρη.
